عطاءالله بیگدلی

 1- اصولگرایی، از آن دست که رو به اسلام گرایی دارد، صفت اندیشه است نه شخص، اصالت در اندیشه دینی، راه و برنامه است و نه اشخاص. وحی و رسول وحی، البته تفکیک ناپذیرند و پس از او که منزل ملاک هاست، همه با ملاک ها سنجیده می شوند و این قانونی استثناء ناپذیر است. حضرت روح الله رسول انقلاب بود و پس از او همه باید با ملاک هایی که او با اجتهادی متبحرانه و سیرابی از مبانی عرفانی ابن عربی و فلسفی صدرایی تبیین کرد، سنجش شوند و این کلام امیر کلام است که فرمود مردان را ملاک حق قرار نده بلکه «اعرف الحق تعرف اهله» شناختن خود حق متقدم و مسبوق بر معرفت اهل آن است و نه برعکس.

 2- اصولگرایی، بازی در صحنه سیاسی مدرن است با قواعد تقوا. اصولگرایان باید ملاکها و شاخصه هایی را رعایت کنند که بازیگران عادی صحنه سیاست از رعایت آن معاف اند. در یک تشبیه، سیاست مداران به چند طیف تقسیم می شوند.

 الف: سیاست مدارانی که اهل رعایت حرام و حلال سیاسی نیستند. اینان سیاستمدار اسلامی نیستند و از دایره جمهوری اسلامی خارج اند.

 ب: سیاستمدرانی که به اقل الزامات فقه سیاسی پایبندند، اینان داخل در چهارچوب سیاست جمهوری اسلامی قرار دارند ولی اصولگرا نیستند. برخی از اصلاح طلبان سنتی در این طیف جای دارند.

 ج: سیاستمدارانی که خود را ملزم به رعایت الزامات فقهی سیاسی و اخلاق و تقوای سیاسی نیز می دانند. اصولگرایی در اینجا تعریف می شود و البته گروهی که چشم در انتظار ظهور آنان داریم که در فضایی دیگر می اندیشند و صحنه سیاسی آنان چیز دیگری ورای صحنه سیاست مدرن است که آنان خود اسوه تقوا و فقه سیاسی شیعی خواهند بود که به آنان اسلام گرایان لقب دادیم.

 سیاست مدار اصولگرا ملزم به اخلاق و تقوای خاصی است که اگر آن را رعایت نکند از دایره اصولگرایی خارج است، هرچند می تواند در دایره سیاستمداران اهل فقه حداقلی قرار گیرد. تفاوت این دو گروه از ملتزم به حلال و حرام است تا مزین به مکارم اخلاق و بین این دو تفاوت فراوان است.

 3- اما آن ملاک ها کدام است و موازین اخلاقی اصولگرایی سیاسی چیست؟ این شاید همان منشور اصولگرایی باشد که موضوع این نوشته نیست. قدرت گریزی، پرهیز از رسانه، مردمی بودن، ساده زیستی حداکثری، سرباز ولایت بودن، کم خوابی، توجه خاص به محرومین و مستضعفین، استکبارستیزی حداکثری، پرهیز از ایجاد احزاب دولتی، توسل و درس اخلاق، خاکساری و تواضع، احترام به مخالف، مشورت حداکثری، مهرورزی درونی برای دوستان و خشن بودن با اهل کفر و... شاید از این خصیصه ها و ملاک ها باشد ولی پرداختن به آنها را فرصتی دیگر نیاز است.

 4- یکی از عقبه ها و گردنه های اعتراف به اشتباهات، مخصوصاً در عزل و نصب والیان و مسئولین و همکاران است. طبیعی است رئیس جمهور با کسانی بهتر کار می کند که آنان را بشناسد و از سابقه آنان مطلع باشد و طبیعتاً چنین افرادی از دوستان و همکاران سابق وی هستند. آن عقبه اهل تقوا اینجاست که اگر وی دریافت که صمیمی ترین دوست و همکار سابق، در جایگاهی که قرار دارد نالایق و ناکارآمد است، ملاحظه رفاقت نکند. در نظر گرفتن رضایت خداوند و نارضایتی دوستی دیرینه و صمیمی را به جان خریدن برای رضایت رفیق اعلی مجاهدتی عظیم والبته پله اول تقوای سیاسی است.

 از آن مهمتر «شنیدن» است. باید انتقادات را ولو به دوستان صمیمی شنید. حال فعلی افراد ملاک است. این امیرالمؤمنین(ع) است که برخی از والیان حکومت را عزل کرد و فرمود که سابقه خانوادگی و حسن مدیریت سابق تو مرا بر آن داشت که حاکم آذربایجان شوی ولی تو خیانت در امانت کردی.

 نامه امیر المؤمنین (ع) به عبیدالله بن عباس (نامه 41) و به مصقلة بن هبیره که فرماندار فیروزآباد بود و نامه به زیاد بن ابیه (نامه 44) و در رأس اینان طلحه و زبیر که با وجود سابقه فراوان رفاقت از دامان علی(ع) رانده شدند، ولو به بهای دشمنی ایشان و جنگ جمل.

 5- اما وظیفه ای نیز بر اسلام گرایان است که راهی بیاندیشند برای شناسایی و کشف افراد مؤمن و کارآمد در سراسر جهان  تشیع برای اداره انقلاب.

 رفاقت ها و اطمینان شخصی، هرچند فعلاً کارآمد ولی در نهایت محدود است و موجب از دست دادن خیل عظیم از نیروهای کارآمد ومؤمن به انقلاب و اسلام خواهد شد. باید راهی برگزید تا شایستگان واقعی شیعه در مسند قدرت قرار گیرند. این وظیفه ای است که بر گرده اهل فهم است که کوتاهی از آن در سالهای آینده ضربات مهلکی بر بدنه شیعه وارد خواهد کرد. وظیفه خواص اهل حق چیزی ورای این نظام کشف و ایجاد نظام تربیت است.

منبع